سولفات آلومینیوم
سولفات آلومینیوم یک ترکیب شیمیایی معدنی به شکل جامد بلوری سفید رنگ با فرمول Al2(so4) میباشد. این ماده با قابلیت انحلال بسیار بالا در آب بوده که پس از اکسید آلومینیوم دومین ترکیب پر مصرف خانواده آلومینیوم محسوب میشود.
این ماده بعد از انحلال به سرعت با عوامل قلیایی موجود در آب واکنش نشان داده و رسوب ژلاتینی هیدروکسید آلومینیوم را تولید نموده که باعث جذب ناخالصی های موجود در آب میشود.
این ماده میتوانز بصورت ساده یا نمک مضاعف با سدیم، پتاسیم یا آمونیوم تولید شده در این صورت زاج آلومینیوم نامیده میشود.
مهمترین زاج آلومینیوم تشکیل شده با آمونیوم با فرمول شیمیایی NH4Al(so4)2 میباشد.
بسیاری این دو ماده را باهم اشتباه گرفته و شکلهای مختلف از این محصول میدانند.
فرآیند تولید سولفات آلومینیوم
سولفات آلومینیوم از طریق واکنش هیدروکسید آلومینیوم با اسید سولفوریک و سرد کردن محلول مذاب بوجود آمده و در حوضچه های خنک کن تولید میگردد.
2Al(OH)3+3H2So4 ———> Al2(so4)3+6H2o
کیفیت پایین تر این محصول توسط واکنش بوکسین با اسید سولفوریک در مخازن مجهز به میکسر و تحت فشار، در دمای ۱۷۰ درجه سانتی گراد تولید میشود.
انواع فرآیند تولید سولفات آلومینیوم
1)زاج آلومینیوم
از طریق واکنش اسید سولفوریک رقیق شده با آب به همراه خاک سیاه یا گل سیاه و افزودن آمونیوم پرسولفات و سرد کردن آمونیوم پر سولفات به محلول و سپس سرد کردن تدریجی محلول تولیدی و در وان های پلی اتیلنی یا کریستالیزاتور تولید شده که غالبا درصد خلوص آلومینیوم آن حداکثر ۵ الی ۶ درصد بوده و شکل ظاهری آن به صورت کریستال های سفید میباشد که در برخی صنایع خاص مانند نساجی و چرم سازی مورد مصرف قرار میگیرد.
2)سولفات آلومینیوم از طرق گل سود
از طریق واکنش اسید سولفوریک با گل سود بدست آمده از کارخانجات آلومینیوم ترکیب شده و پودری خاکستری رنگ با ایار ۶ الی ۷ درصد آلومینیوم به وجود آمده که شامل ناخالصب های فراوانی بوزه و زرصد سولفات آلومینیوم آن ببن ۶۰ الی ۷۰ درصد میباشد.
این ماده در برخب صنایع مانند کارتن سازی و صنایع روی به علت پایین بودن فیمت آن استفاده میشود.
با حرارت دهی فلز آلومینیوم در اسید سولفوریک
2Al+3H2So4 —–> Al2(so4)3+3H2(g)
3)تهیه آلومینیوم سولفات از خام رس و یا بوکسیت:
مواد به آرامی کلسینه شده سپس با اسید سولفوریک و آب میکس می شود و به آرامی تا نقطه جوش حرارت دهی میگردد.
اما در صورت استفاده از اسید غلیظ نیازی به گرما و حرارت دهی نمیباشد چون واکنش به صورت گرمازا بوده پس به حالت سکون رها شده و مایع شفاف جدا میگردد.
4)سولفات آلومینیوم از طریق هیدروکسید آلومینیوم
با استفاده از ترکیب اسید سولفوریک رقیق شده با خام هیدروکسید آلومینیوم به مدت ۳ ساعت و حل شدن تمام خاک ها و خنک سازی آن و سپس پودر کردن محصولات بدست می آید.
ماده حاصل از این فرآیند پودری سفید رنگ با درصد خلوص آلومینیوم ۸/۵ الی ۹ درصد و خلوص سولفات آلومینیون ۸۵ الی ۹۸ با PH3 میباشد.
2Al(oH)3+3H2so4 —–>Al2(so4)3+6H2o
نوع دیگر این مواد در برخی کارخانجات با استفاده از همین ماده اولیه تولید میشود ولی به علت شرایط و فرآیند های تولیدی توان خنثی سازی مواد و افزایش دما مجبور به تخلیه زودهنگام آن شده که در آنصورت خلوص آلومینیوم آن بین ۷ الی ۸ درصد میباشد.
این روش به جهت سرعت بالای کار و مصرف پایین هیدروکسید آلومینیوم از لحاظ کیفی و اقتصادی مقرون به صرفه تر از سایر روش های تولیدی است.
نگهداری و شرایط انبارداری:
سولفات آلومینیوم به علت دارا بودن PH پایین و وجود اسید آزاد در محصول از خورندگی ضعیفی برخوردار بوده که توصیه میشود کلیه اتصالات و لوله ها و مخازنی که در مجاورت آن قرار دارند از جنس فولاد ضد زنگ و یا مواد پلاستیکی و فایبر گلاس میباشند.
سولفات آلومینیوم به جهت پودری بودن بسیار مستعد جذب رطوبت محیط بوده و با اندکی رطوبت مواد به یکدیگر چسبیده و تشکیل کلوخ می دهند.
جهت نگهداری از پودر ها نیز مکان نگهداری باید خشک بوده و تحت فشار نباشد که در غیر اینصورت دانه های پودر بر اثر رطوبت به هم چسبیده و تبدیل به کلوخ میگردد.
سولفات آلومینیوم علی رغم اینکه اشتغال زا و فرار نبوده ولی هنگام ترکیب بصورت محلول با آب ، PH آن به کمتر از ۲ رسیده، حالت اسیدی پیدا کرده که ممکن است در صورت تماس مستقیم با چوست موجب سوختگی شیمیایی شود.
این ماده در تماس با چشم باعث سوزش، قرمزی و درد چشم شده که در اینصورت باید چشم را بازنگه داشته و بمدت ۱۰ دقیقه شستشو داده شود.
در صورت بلعیده شدن، باعث سوزش و درد شدید معده شده و فرد مسموم ممکن است دچار تهوع گردد